Në fillim të vitit 1917, gjatë Luftës së Parë Botërore, gjenerali britanik, sir Frederik Stanley Maude udhëhoqi një ushtri prej 60 mijë ushtarëve britanikë dhe indianë nga Basra në lumin Tigër dhe Eufrat për në Bagdad.
Armiku i tij ishte ushtria turke, rreth njëzet e pesë mijë të fortë, duke mbrojtur një provincë që asaj që më pas ishte pjesë e Perandorisë Otomane.
“Ushtria turke që kishte qenë para nesh”, tha ai pata eprorëve të tij,” ka pushuar se ekzistuari si një forcë luftuese për shkak të viktimave të saj, të burgosurve, demoralizimit dhe humbjes së një pjesë të madhe të artilerisë së saj”.
Maude udhëhoqi ushtrinë e tij në Bagdad, në një kalërim pranveror më 11 mars, nxorri një deklaratë ku tha: “Ne vijmë si çlirimtarë, jo pushtues”. Por irakienët mendonin ndryshe.
Në vitin 1917, fiset e Irakut filluan një kryengritje që zgjati deri në tetor 1920. Britanikët u përgjigjën me një rritje të trupave, pastaj e vendosën luftën në duart e forcës së saj ajrore, ku edhe u ngjall debate nëse duhet të përdorej gaz helmues në fshatrat e ndezura të Irakut.Winston Churchill, i cili atëkohë ishte sekretar kolonial tha: “Në mënyrë të fuqishmë, unë jam në favor të përdorimit të gazit kundër fiseve të pacivilizuara.”
Lufta dështoi ( pa ndihmën e gazit helmues), por britanikët kishin marrë mësim, duke e kthyer administratën e vendit në duart e Faisal I bin Hussein.
Faisal u pasua nga një sërë të afërmish, por fuqia e vërtetë e vendit ishte Nuri al-Said, një vrasës i sofistikuar. Në vitin 1958, një grup i oficerëve vranë Faisalën në oborrin e pallatit në Bagdad, dhe më pas u vunë pas Nuri ( i cili do të shpëtonte nga kryeqyteti duke u arratisur i maskuar si grua) dhe më pas u ekzekutua.
Kështu ishte Iraku.
Në fund të verës së vitit 2002, gjenerali amerikan Tommy Franks ishte në mes të hartimit të planit për pushimin e Irakut, ku gjeneralmajor Raad al-Hamdani u ftua nga Saddam Hussein.
Hamdani, një sunni urban irakian, ishte komandanti i një prej divizioneve të elitës së Rojës Republikane të Saddamit dhe midis disa oficerëve ushtarakë, në të cilët dikatori kishte besim.
Hamdani e kishte fituar atë besim, duke shërbyer për më shumë se njezet vjet në ushtrinë e Irakut, duke luftuar në gjashtë luftra dhe duke u bërë një nga ushtarët më besnikë të regjimit. Ai ishte strateg i lartë dhe intelektual i ushtrisë irakiane. Për këtë arsye, Saddamit i pëlqente të fliste me të. Hadmani ishte një student i historisë ushtarake dhe shpesh i tregonte diktatorit ato që lexonte.
Në verën e vitit 2002, Hamdani u përqendrua në luftën e Luftës së Dytë Botërore për Urën Ludendorff, e cila shtrihej në lumin Rhine në qytetin Remagen. Në mars të vitit 1945, ura ishte struktura e fundit që kishte mbetur në këmbë në Rhein dhe aleatët kishin për qëllim ta pushtonin atë të paprekur. Nëse gjermanët do të shkatërronin urën, aleatët e dinin se mund të duheshin javë për të shkelur kufijtë e Gjermanisë. Gjermanët e dinin këtë, prandaj ruanin qasjen ndaj urës, duke luftuar fort për të mohuar pozicionet e njësive të trupave amerikanë në anën e kundërt.
Përderisa amerikanët iu afruan urës, ata patën një shije të artilerisë gjermane, u shtrinë në pozicionet e tyre që mbushën bankën perëndimore të Rinit. Në rastin më të keq, gjermanësh kishin llogaritur, se ata do të shkatërrojnë urën në minutën e fundit. Më pas amerikanët do të kapeshin në anën tjetër të bregut.
Hadmani po i tregonte këtë histori Saddamit. Dhe kështu, tha ai, erdhën amerikanët, dhe gjermanët “filluan” të godasin me eksplozivë. Por nuk ndodhi kështu, sepse ata nuk ia dolën të gjuanin amerikanët përderisa sulmonin urën. Në atë moment, përfundoi Hamdani, Gjermania ishte dënuar. Saddami e dëgjoi këtë histori, pastaj lëshoi frymarrjen e tij. Pra, Hamdani shpjegoi se çfarë donte të thoshte.
Amerikanët po vijnë në autostrada nga kufiri i Kuvajtit drejt Nasiriyah, tha ai, dhe ata do të synojnë urat mbi lumin Eufrat. Ose do të vijnë nga jugperëndimi. “Kur ata të vijnë”, tha ai,” ne do të hedhim në erë urat”.
Saddami u mahnit. Amerikanët s’do ia dalin, tha ai. Saddami ishte i sigurtë në këtë fitore. “Mos u shqetësoni”, tha ai,” nuk do të ketë luftë”. “Ishte gabim”.
Operacioni “Liria e Irakut” filloi më 19 mars 2003, me një fushatë bombardimi që synonte udhëheqjen politike të Irakut. Bombardimi që kishte filluar në agim, u pasua më pas me pushtimin tokësor.
Në të djathtë, Forca Detare e Ekspeditës kishte për qëllim fushat e naftës jugore, me Divizionin e Armatosur Britanik 1 që siguronte Gadishullin Faë, në pjesën më juglindore të Irakut, në pjesën e pasme të IMEF.
Qëllimi kryesor i amerikanëve ishin urat mbi lumin Eufrat, sikurse e kishte parashikuar edhe Hamdani.
Me 2 prill, Hamdani pranoi se Saddami donte të shihte atë në Bagdad. Hamdani ishte mërzitur, ushtarët e tij po luftonin dhe kishin nevojë për të. Por ai ishte një oficer i mirë dhe besnik dhe Saddami ishte komandanti i tij kryesor. Kur e pa atë, Hamdani vuri re se Sadami kishte ndryshuar pak në verën e kaluar. Por tani ai kishte djalin e tij, Qusay, i cili ishte kreu i ushtrisë dhe shefi i Hamdanit.
Saddam i kërkoi atij që të raportonte, kështuqë Hamdani ia bëri një përmbledhje të luftimeve. Më pas ai kaloi në planet e tij të betejës. “Amerikanët po vijnë shpejt nga jugu”, tha ai, “me njësi të mëdha në perëndim. Luftëtarë të ashpër”. Vendimi mbrojtës së tij ishte ura e al-Qaedit mbi lumin Eufrat.
“Ne duhet ta hedhin në erë atë urë”, tha ai.
Saddami e dëgjoi, tundi kokën dhe ktheu kokën nga djali i tij, te kreu i ushtrisë. “Amerikanët do të bëjnë goditjen e tyre të madhe nga Jordania dhe nga veriu i Turqisë”, tha Saddam. “Kështu ata do të planifikojnë të okupojn Bagdatin”.
Hamdani shikonte kreun e ushtrisë, por nuk bëri zë. “Amerikanët janë krah meje”, tha Hamdani, “ne jemi duke luftuar me ta”.
Saddami tundi kokën. Mos i qëlloni ato ura, tha Saddam. “Do të na duhen ato ura”, shtoi ai. Atëherë foli edhe djali i Saddam, Qusay. “Ne kemi plane për amerikanët”, tha ai.
Tre orë më vonë, Hamdani u kthye për të mbikëqyrur komandën e tij, e cila shtrihej nga Nasiriyah 130 milje në jug.
Më vonë, gjatë viteve të tij të para në mërgim në Amman, Jordan, Hamdani do të kujtonte këtë bisedë. Ai kurrë nuk e kishte pëlqyer Qusain, sepse ai ishte i etur për gjak, sikurse babai i tij.
“Mos shkatërrimi i urave ishte ideja e tij”, tha ai, “dhe pikërisht kjo dërgoi një rënien e Bagdadit”. Por gjatë viteve, dhe siç Hamdani mendoi për këtë, reflektimet do të shkruheshin në histori. Ai mendonte shumë për luftën. “Ka pasur një arsye të fortë pse Qusaj ( Perëndia e bekoftë shpirtin e tij, shtonte Hamdani), rrinte stoik përballë humbjes dhe Saddami ende dukej i sigurtë”.
“Tani mendoj se Saddam sigurisht do të kuptonte se amerikanët do të kishin fitoren e tyre”, tha ai duke folur në arabisht. “Ai nuk ishte budalla. Dhe ndërsa e parashikoi se do të fitonim dhe ishte i bindur se njerëzit e tij do t’ia dilnin. Amerikanët do të hynin në Bagdad dhe do të festonin fitoren e tyre. Por a ka pasur sukeses? Ata kurrë nuk do t’ia dilnin. Në fund ata do të bënin atë që e kanë bërë të tjerët, do të fitonin dhe do të dështonin”.
“Dhe ai kishte të drejtë”, tha Hamdani. “Amerikanët fituar, por më pas dështuan”.
