Makinat e zgjuara mund ta bëjnë jetën tonë më të lehtë në rrugë, por ato gjithashtu hakohen lehtësisht nga kriminelët.
Shkencëtarët kanë gjetur ‘vrima’ në këto sisteme që lejojnë qasjen në të dhënat tuaja ose më keq, të marrin përsipër automjetin.
Vrima e parë është kur përdoruesit futin telefonin e tyre të zgjuar në makinën e tyre të zgjuar, e cila është një derë e hapur për hakerët që të shkelin sistemet e automjeteve, transmeton KosovaPress.
Sidoqoftë, një dobësi tjetër i lejon përdoruesit të përdorin karakteristika në mënyrë që të marrin sistemin dhe në fund të fundit mund të vjedhin makinën.
Ekspertët tani po u bëjnë thirrje prodhuesve të makinave të lëshojnë azhurnime të vazhdueshme për programin në mënyrë që t’i japin fund shkeljeve të të dhënave dhe të shpëtojnë jetë.
Studiuesit nga Universiteti Shtetëror i Michiganit (MSU), të cilët aplikuan teorinë e drejtësisë penale për automjetet inteligjente në mënyrë që të zbulojnë lëshimet në sistem.
Thomas Holt, profesor i drejtësisë penale në MSU tha se siguria në internet e automjeteve është një zonë që nuk e kuptojnë mirë në shkencat sociale.
“Ndërsa ekzistojnë grupe të shkencëtarëve dhe inxhinierëve të kompjuterëve që gërmojnë disa nga çështjet, aspektet sociale janë jashtëzakonisht të rëndësishme dhe të ekzaminuara. Ndërsa teknologjia merr një pjesë më të madhe të tregut, është e rëndësishme për të marrë përpara kthesën para se të ketë çështje që nuk mund t’i rikrijojmë,” tha ai.
Lidhja e një pajisjeje në një port USB në një automjet krijon një prapavijë për hakerët për të hyrë në të dhënat nga telefoni dhe makina menjëherë.
Edhe më shqetësuese është për përdoruesit e Android – ata duhet të shkarkojnë aplikacione nga faqet e verifikuara, duke i vënë ato më shumë në rrezik.
“Rreziku me automjetet nuk është vetëm të dhëna personale – megjithëse ky është ende një shqetësim i vërtetë,” tha Holt.
Përmes kësaj, hakerët mund të kompromentojnë sistemin e veturës duke ndryshuar të dhënat që tregojnë kur presioni i gomave është i ulët dhe frenimin.
“Kjo mund të kushtojë me humbje të jetës”, pohon Holt.
Hulumtimi zbatoi Teorinë e Aktiviteteve Rutinore, duke përdorur një kornizë të drejtësisë penale, për format aktuale të sigurisë së automjeteve dhe dha rekomandime për prodhuesit dhe pronarët për të përmirësuar sigurinë.
“Rreziku me automjetet nuk është vetëm të dhëna personale – megjithëse ky është ende një shqetësim i vërtetë,” tha Holt.
Holt shpjegoi se duhet të ketë një stuhi të përsosur të tre gjërave në mënyrë që një kriminel të godasë: një shkelës i motivuar, një objektiv i përshtatshëm dhe një mungesë e kujdestarit.
Ai vuri në dukje se gjatë kryerjes së hulumtimit, ishte e qartë se cilat janë motivuesit dhe objektivat, por kishte vështirësi në përcaktimin e një kujdestari.
“Aty ku gjetëm vrima ishte befasuese: askush nuk është teknikisht përgjegjës për sistemet qendrore kompjuterike të këtyre automjeteve. Prodhuesit e automobilave dhe pajisjeve duhet të marrin drejtimin në të menduarit në mënyrë më kritike për flukset e të dhënave, shitësit e programeve kompjuterike dhe si të komunikojnë sigurinë me shitësit”, u shpreh Holt.
Holt thotë se nuk do të kalojë shumë kohë para se të gjitha automjetet të kenë aftësi të zgjuara dhe ai ka frikë se do të duhen shumë histori tragjike të aksidenteve ose shkeljeve për t’i bërë njerëzit të veprojnë. “Ne kemi nevojë për të përmirësuar praninë e mbrojtësve të programeve kompjuterike dhe burimeve më të mira; ne gjithashtu duhet të mendojmë për zhvillimin e politikave për të mbrojtur përdoruesit, automjetet dhe klientët, ‘tha Holt.
“Ka përfitime reale për veturat e zgjuara dhe karakteristikat autonome, por ne duhet të shkojmë para rreziqeve para se të ndodhin ato humbje,” shton ai.
Vjedhësit mund të përdorin pajisje për të kapur sinjalet e emetuara nga çelësa të caktuar të cilat përdoren për të nisur automjetet.
Njëri hajdut qëndron pranë veturës me një transmetues, ndërsa tjetri qëndron pranë shtëpisë me një tjetër, për të marrë sinjalin nga çelësi që zakonisht mbahet pranë derës së përparme.
Kjo më pas transmetohet me transmetuesin tjetër nga automjeti, duke bërë që të mendojë se çelësi është në afërsi dhe duke e bërë atë të hapet. Pastaj hajdutët mund ta largojnë automjetin.
Teknikisht, çdo automjet me hyrje pa çelës mund të jetë i prekshëm nga vjedhja.
Këto përfshinin makina nga veturat BMW, Ford, Audi, Land Rover, Hyundai, Volkswagen dhe Mercedes.
Si mund ta mbroni automjetin tuaj?
Lorna Connelly, drejtuese e kërkesave në Admiral, thotë se me gjithë përparimet në teknologjinë antivjedhje, hajdutët gjithmonë gjejnë mënyra të reja për të vjedhur automjetet e zgjuara.
“Ne u bëjmë thirrje të gjithë klientëve tanë t’i mbajnë çelësat e tyre në një distancë të sigurt nga dera dhe të ruajnë çelësat në një kuti metalike”, shprehet ajo.
