Udhëheqësit botërorë kanë akuzuar Rusinë se po rrezikon sigurinë e një kontinenti të tërë, pasi forcat e saj bombarduan një central bërthamor në Ukrainën jugore.
Një zjarr shpërtheu në centralin bërthamor të Zaporizhzhia – më i madhi në Evropë – pasi u sulmua nga Rusia, raporton BBC.
Autoritetet thonë se objekti tani është i sigurt dhe nivelet e rrezatimit janë normale.
Por kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar Boris Jonson tha se sulmi “i pamatur” mund të “kërcënojë drejtpërdrejt sigurinë e të gjithë Evropës”.
Presidenti i SHBA Joe Biden i kërkoi Moskës të ndalojë aktivitetet e saj ushtarake rreth zonës, ndërsa kryeministri kanadez Justin Trudeau tha se “sulmet e tmerrshme” nga Rusia “duhet të pushojnë menjëherë”. Të tre liderët folën me presidentin e Ukrainës Zelensky në telefon.
Ndërkohë, Zelensky akuzoi Rusinë se po përdorte “terrorin bërthamor” dhe se dëshiron të përsërisë katastrofën e Çernobilit të vitit 1986.
“Nëse ka një shpërthim, ai është fundi i gjithçkaje. Fundi i Evropës,” tha ai.
Një video e furnizimit nga centrali bërthamor tregoi shpërthime që ndriçonin qiellin e natës dhe dërgonin shtëllunga tymi.
Punëtorët e uzinës thanë se zjarri – i cili është shuar që atëherë – shpërtheu në një ndërtesë stërvitore jashtë perimetrit të uzinës dhe se vetëm një nga gjashtë reaktorët e uzinës ishte funksional.
Mbikëqyrësi bërthamor i OKB-së, Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike (IAEA), tha se zjarri nuk kishte prekur pajisjet “thelbësore” të uzinës dhe nuk kishte rritje të niveleve të rrezatimit.
Por IAEA tha se ishte në “modalitet përgjigjeje të plotë 24/7” për shkak të “situatës serioze” në termocentralin.
Shërbimet e urgjencës ukrainase thanë se fillimisht u bllokuan për të shkuar në vendin e zjarrit, duke bërë që presidenti Biden t’i bëjë thirrje publikisht Rusisë që të lejojë zjarrfikësit të hyjnë në vend.
Boris Johnson tha se do të kërkonte një mbledhje urgjente të Këshillit të Sigurimit të OKB-së të premten lidhur me sulmin.
Ekspertët thanë se sulmi i një centrali bërthamor ishte i paprecedentë dhe situata ishte ende shumë e rrezikshme.
Dr Graham Allison, një ekspert i sigurisë bërthamore në Universitetin e Harvardit, tha se “rasti më i keq” do të ishte nëse një zjarr në central do të shkaktonte një shkrirje dhe do të shkaktonte një lëshim radioaktiviteti që kontaminonte zonën përreth për vite me radhë.
Por ai tha gjithashtu se kishte më shumë gjasa që forcat ruse po përpiqeshin të “mbyllnin furnizimin me energji elektrike në zonën përreth”, në vend që të sulmonin centralin.
Centrali, i vendosur rreth 550 km (342 milje) në jug-lindje të kryeqytetit Kiev, prodhon pothuajse një të katërtën e të gjithë energjisë elektrike në Ukrainë.
Më shumë se një milion njerëz janë larguar nga Ukraina që nga fillimi i pushtimit javën e kaluar.
