Mirishahe Limani Hiler
Shpeshherë ndodhë që shumë prej nesh pyesin se si të ndihmojmë të tjerët. Pyesin se si mund të jenë të dobishëm, si të shërbejnë… Kjo pyetje lind më shpesh gjatë një krize personale, profesionale, familjare e shoqërore, kur i ashtuquajturi “kuptimi i jetës” paraqitet në mënyrë të brishtë.
Dr. Katherine Nelson, psikologe në Universitetin e Southern Tennessee të SHBA-së ka udhëhequr një grup shkencëtarësh, me të cilët mori përsipër të zbulojë nëse përqendrimi tek vetja është më i dobishëm për individin dhe shëndetin emocional të tij, sesa përkushtimi ndaj të tjerëve. Studimi ka nxjerrë si përfundim se njerëzit që përqendrohen tek vetja, nuk kanë prirje të ndjejnë më shumë emocione pozitive. Ndërsa, ata që kujdesen vazhdimisht për të tjerët, janë më të përmbushur emocionalisht.
“Aktet e bujarisë ndaj të tjerëve stimulojnë trurin të lëshojë dopaminën, një neurotransmetues që na bën të lumtur dhe madje euforik. Edhe ngrënia e një çokollate gjithashtu çliron dopaminën, por nuk fshin emocionet negative. Sidoqoftë, ky studim ka treguar se gjestet bujare lëshojnë dopaminën dhe ulin emocionet negative, duke e bërë këtë moment gëzimi më të qëndrueshëm”.
Është mjaft befasuese, madje edhe e mrekullueshme që në një botë shpeshherë cinike dhe të ngurtësuar, si e jona, ata që admirojmë më shumë dhe madje i nderojmë, nuk janë njerëzit që mund t`i mendojmë si të suksesshëm e që kanë pasuri të jashtëzakonshme. Thellësisht e realisht, ne nderojmë veprat e individëve siç janë, Nënë Tereza, Dalai Lama, Gandhi, Nelson Mandela.
Pse ndodhë kështu? Të lartpërmendurit i njohim si janë njerëz të mirë dhe për këtë shkak, mbase zemrat tona gëzohen e ngazëllohen në praninë e tyre apo veprave të tyre. Thjesht, ata na bëjnë të ndihemi mirë si njerëz.
Secili prej nesh, duke qenë qenie e vetëdijshme njerëzore, në një formë, apo në një tjetër, jemi të krijuar që të bëjmë mirësi. Dikush bënë për Zotin, dikush për Krishtin, dikush për të bërë të tjerët të lumtur, dikush për butësi, urtësi, mirësjellje, dhembshuri, përkujdesje…
Cili është përdorimi kryesor i një veprimtarie vullnetare?
Për sociologun Sandro Cattacin nga Universiteti i Gjenevës, përdoromi kryesor i një veprimtarie vullnetare, është një ekuilibër i mirë kolektiv dhe individual. “Përveç kryerjes së detyrave sociale me rëndësi të mëdha, të tilla siç është ndihma ndaj njerëzve në vështirësi, vullnetarizmi apo puna vullnetare u mundëson individëve të rimarrin qetësinë, stabilitetin dhe kështu t’i japin kuptim jetës.”
Thirrja për dhembshuri është e ngulitur në ADN-në tonë njerëzor.
Lirisht mund të themi se jemi të krijuar që të ndjejmë shqetësim për të tjerët. Kur keni bërë diçka të mirë falas, kur keni qenë i mirë me dikë kur ishte e nevojshme, cili prej jush e ka ndier një ngrohtësi të mrekullueshme brenda vetvetes? Në këtë rast ndihesh vërtet mirë.
Në të kundërtën, kur keni bërë diçka të gabuar, trupi juaj ju tregon. Ju e ndjeni atë… Zemërimi, pakënaqësia ndikojnë tek ju… Presioni juaj i gjakut rritet, thonë mjekët, sepse vet natyra jonë është e tillë.
Sot, në rastin konkret të nevojave që shfaqen pas dëmeve nga tërmetet në Shqipëri, a doni të shihni vepra të mira për ata që janë në nevojë, në vend të abuzimit? A doni të shihni paqen, mëshirën? Pothuajse edhe në të gjitha religjionet thuhet njëzëri: “Lum ata që janë luftëtarë për drejtësi, lum ata që kanë një zemër të pastër, lum ata që sjellin paqe e dashuri”.
Fatkeqësisht në çdo zjarr të mjerimit dikush çdo herë i ngroh duart.
Medoemos, poqë se jemi të krijuar që të jemi njerëz të mirë, duhet pra të jemi të sinqertë. Si njerëz, ne jemi gjithashtu të aftë për egoizëm, zili, vrasje. Ne nuk kemi asnjë problem t’i injorojmë të varfrit, vuajtjet, të pastrehët. Dhe kjo është dilema jonë.
“Ne duam të besojmë në mirësinë themelore të njeriut, por shumë shpesh shpresa jonë shpartallohet nga veprimet egoiste dhe të dhunshme brenda familjes sonë njerëzore”, thuhet në sociologji.
Sfida jonë është dhembshuri apo egoizëm? Pikërisht këtu qëndron problemi. Ne njerëzit kemi dy natyra që bien ndesh me veten tonë. Një pjesë prej nesh është shumë e përqendruar në vetvete, e përqendruar në atë që na sjell dobi personale edhe nëse kjo është në dëm të të tjerëve. Pjesa tjetër e jona dëshiron të sakrifikojë sinqerisht veten për të tjerët, pa asnjë zhurmë. Ne qeniet njerëzore kemi një konflikt të brendshëm që mbretëria e kafshëve nuk e njeh.
Por ka një zgjidhje. Gjysma jonë e mirë gjithmonë mund të fitojë. Mund të fitojë jo vetëm nga forcat tona pozitive por ekziston një përparësi në njohjen e dashurisë. Kur e jetojmë dashurinë, ajo na sjell përtej përkufizimeve tona njerëzore dhe gjithçka mund të tejkalojmë mirë. /Enkas për MediaFokus/