“Margites” – Homeri
Para “Iliadës” dhe “Odisesë” ishte “Margites”. Mbi përmbajtjen e poemës epike, puna e parë e Homerit, dihet shumë pak, përveç ca vargjeve të mbijetuara për arsye të ndërfutjes së tyre në vepra të autorëve të tjerë.
Është fatkeqësi që nuk është ruajtur një kopjes e kësaj vepre. Aristoteli, në “Mbi artin e poezisë”, e ka vlerësuar veprën e Homerit, duke e cilësuar si formën e parë të komedisë.
“Cardenio” – Shekspir
“Cardenio” është quajtur si “kupa e shenjtë” e lexuesve të Shekspirit. Ka të dhëna se trupa teatrale e Shekspirit e luajti pjesën në maj 1613 dhe se është shkruar nga Shekspiri dhe bashkëpunëtori i tij Xhon Fleçer, por dorëshkrimi i veprës nuk është gjetur kurrë.
Bazuar te titulli, studiuesit mendojnë se pjesa ka lidhje ose është frymëzuar nga një skenë në “Don Kishotin” e Servantesit, ku përfshihet një personazh me emrin Cardenio.
“Sanditon” – Xhejn Ostin
Kur vdiq, më 18 korrik 1817, në moshën 42-vjeçare, Xhejn Ostin la në dorëshkrim 11 kapituj të një romani të papërfunduar. Në këtë roman, protagonistja Sharlota viziton qytetin bregdetar Sanditon, ku po ndërtohet një resort. Ostin ka prezantuar vendin dhe personazhet, por fatkeqësisht vepra mbeti e papërfunduar pikërisht kur ngjarjet nisin të marrin formë.
Disa shkrimtarë janë përpjekur ta përfundojnë veprën në stilin e Ostin, pa ia arritur me sukses.
“I varfri dhe zonja” – Tomas Hardi
Romani i parë i Tomas Hardi ishte mbi një marrëdhënie jo të qëndrueshme mes djalit të një fshatari dhe vajzës së një pronari tokash. Vetëm kaq dihet për veprën e parë të tij, aq sa 50 vjet pasi e kishte shkruar, vetë Hardi nuk mbante mend shumë detaje, madje nuk i kujtohej as nëse dy personazhet kryesore përfundonin bashkë. Ajo çfarë dihet është se në fund të viteve 1860, Hardy e cilësonte romanin si pjesën më origjinale që kishte shkruar.
“Lufta e Parë Botërore” – Ernest Heminguej
Në vitin 1922, Hadli Heminguej, gruaja e parë e Ernest Heminguej, futi në një valixhe dorëshkrimet origjinale të disa tregimeve dhe një pjese romani të të shoqit. I hipi trenit dhe u largua nga Parisi, për t’u takuar me të shoqin në Zvicër. Gjatë udhëtimit, valixhen e kishin vjedhur.
Më vonë, Heminguej tregoi mbi rëndësinë e përmbajtjes së valixhes së vjedhur dhe ka pranuar se kjo ngjarje çoi drejt divorcit. Ai nuk u përpoq kurrë të rishkruante krijimet e vjedhura, përfshirë romanin bazuar në eksperiencën e tij gjatë Luftës së Parë Botërore.
“Shfaqje e dyfishtë” – Silvia Plath
Në vitin 1962, Silvia Plath nisi të punonte mbi një roman të ri që mendonte ta titullonte “Shfaqje e dyfishtë”. Kishte shkruar 130 faqe kur vrau veten më 11 shkurt 1963.
Pas vdekjes së saj, u shoqi, poeti Ted Hughes, mori të drejtat e krijimeve të saj të pabotuara. Në një intervistë të vitit 1995, bashkëshorti i saj pretendoi se dorëshkrimi ishte marrë një nëna e Plath.
Ndërkohë, mendohet se romani bënte fjalë mbi historinë e një gruaje, burrit të saj dhe dashnores së tij. Plath nuk kishte marrëdhënie të mira me të shoqin dhe mendohet se libri ishte një lloj autobiografie./Botimeshqip.com
