Irani dhe Fuqitë e Mëdha Botërore ende palë në një marrëveshje bërthamore të vitit 2015 kanë filluar bisedimet zyrtare në Vjenë të Austrisë, teksa intensifikohen përpjekjet për t’i kthyer Shtetet e Bashkuara të Amerikës në marrëveshjen historike, transmeton Insajderi.
Bisedimet janë duke u zhvilluar në hotelet Imperial dhe Grand të qytetit midis përfaqësuesve të Iranit, Kinës, Rusisë, Gjermanisë, Francës dhe Mbretërisë së Bashkuar, raporton Al Jazeera.
Për herë të parë që kur presidenti i atëhershëm i SHBA-ve, Donald Trump, braktisi në mënyrë të njëanshme Planin e Përbashkët Gjithëpërfshirës të Veprimit (JCPOA) në maj 2018, SHBA është gjithashtu në të njëjtin qytet duke u përpjekur të shpëtojë marrëveshjen.
Por një delegacion amerikan i udhëhequr nga i dërguari special për Iranin Robert Malley nuk është në të njëjtën dhomë ku po zhvillohet takimi i Komisionit të Përbashkët të JCPOA, pasi Irani ka thënë se nuk do të negociojë drejtpërdrejt me SHBA derisa të gjitha sanksionet e ashpra të vendosura nga Trump dhe që po zbatohen ende nga presidenti Joe Biden, të ngrihen.
Udhëheqësi Suprem iranian, Ali Khamenei, ka thënë se Irani do të zvogëlojë menjëherë pasurimin e tij të uraniumit dhe vendosjen e centrifugave të avancuar pasi vendi mund të verifikojë që sanksionet amerikane janë hequr, por “nuk po ngutet” pasi po përpiqet gjithashtu të “anulojë” sanksionet përmes prodhimit vendor.
Delegacioni i Iranit në Vjenë, i udhëhequr nga zëvendës ministri i Jashtëm Abbas Araghchi, gjithashtu përbëhet nga përfaqësues nga banka qendrore e vendit, Ministria e Naftës dhe organizata e energjisë atomike pasi sanksionet synojnë kryesisht sektorin financiar të Iranit dhe transferimin e naftës.
Sipas Ministrisë së Jashtme iraniane, bisedimet e Vjenës përfshijnë “negociata teknike në formën e takimeve të ekspertëve” në mënyrë që të kuptohet se si sanksionet e SHBA-së mund të hiqen dhe si Irani mund të kthehet në përputhje të plotë me marrëveshjen.
Aty qëndron kompleksiteti i bisedimeve, i cili mund të zgjatet nëse negociatorët bëjnë përparim, pasi shtresat e rreth 1,600 sanksioneve të SHBA-së kanë synuar një numër individësh dhe entesh iranianë me emërtime të shumta – përfshirë ato mbi “terrorizmin” dhe abuzimet e të drejtave të njeriut.
Për më tepër, Irani ka thënë se në asnjë rrethanë nuk do të pranojë një “plan hap pas hapi” dhe pret vetëm që SHBA të ndërmarrë “hapin e fundit” të heqjes së të gjitha sanksioneve.
Delegacioni iranian zbarkoi në Vjenë të hënën në mbrëmje dhe zhvilloi bisedime bilaterale me homologët nga Kina. Më shumë bisedime bilaterale u zhvilluan me përfaqësues nga Rusia dhe nënshkruesit evropianë të JCPOA.
Zëdhënësi i qeverisë së Iranit Ali Rabiei të martën tha se vendi mirëpret komentet e fundit të të dërguarit special të SHBA, Malley, se Irani do të duhet të gëzojë përfitimet ekonomike që u premtuan nën JCPOA në formën e heqjes së sanksioneve.
“Unë nuk mund të diskutoj detaje të mëtejshme, por ne presim me padurim zbatimin e këtij qëndrimi konstruktiv dhe shpresojmë që në fund të bisedimeve që po zhvillohen në Vjenë, të mund të arrijmë një përfaqësim më të qartë të seriozitetit dhe ndershmërisë në zbatimin e angazhimeve”, i tha ai një konferencë për shtyp në Teheran.
Komentet e Malley gjithashtu shqetësuan zyrtarët e lartë në Izrael, i cili kundërshton fuqimisht marrëveshjen bërthamore dhe çdo kompromis me Iranin, pasi ata i quajtën komentet “shumë shqetësuese”.
Ndërkohë, konservatorët dhe ekstremistët në Teheran, të cilët gjithashtu e kanë kundërshtuar marrëveshjen dhe janë inkurajuar përpara zgjedhjeve presidenciale në qershor – ku presidenti i moderuar Hassan Rouhani nuk mund të qëndrojë përsëri – po vazhdojnë pohimet e tyre për të gdhendur një rol në negociata.
Të paktën dy ligjvënës thanë që Irani duhet të kërkojë një periudhë minimale dy-mujore për të verifikuar heqjen e sanksioneve.
“Nëse ata kanë kërkesa të sakta, siç është tavani i pasurimit prej 3.67 përqind [uranium], ne duhet të kemi kushte të sakta”, shkroi përfaqësuesi i Teheranit, Ehsan Khandoozi, në Twitter.
Ai i quajti ato kushte si 2.3 milionë fuçi naftë në ditë në eksporte, lirimin e miliarda dollarëve të parave iraniane të ngrira jashtë vendit dhe transaksione ndërkombëtare me vlerë katër miliardë dollarë në muaj.
Të dielën, një numër ligjvënësish nënshkruan një deklaratë publike që thoshte se zbatimi i çdo marrëveshje mbi heqjen e sanksioneve me SHBA do të duhet të miratohet nga parlamenti. /Insajderi.com
