Ish-centrali bërthamor në Çernobil në Ukrainën veriore u mor nga forcat ruse në ditën e parë të pushtimit, por tani është kthyer nën kontrollin e Ukrainës.
Gjatë pushtimit rusë, Inxhinierët, mbikëqyrësit dhe stafi tjetër teknik u lejuan të vazhdonin punën, shkruan BBC.
Stafi i Çernobilit ishte i prirur të mbante kontrollin e mirëmbajtjes së uzinës. Nuk është një termocentral që funksionon, por mbetjet radioaktive ruhen në vendin e fatkeqësisë më të keqe bërthamore në botë.
Miliarda dollarë janë shpenzuar që nga aksidenti në 1986 për të pastruar dhe për të kontrolluar kontaminimin e mëtejshëm.
Nëse, kushtet në vend nuk monitorohen siç duhet, ekziston një rrezik i madh i çlirimit të materialit bërthamor.
BBC foli me stafin e uzinës, të cilët u lejuan të vazhdonin punën kur filloi okupimi.
“Ata donin të dinin se si menaxhohej objekti. Ata donin informacion për të gjitha procedurat, dokumentet dhe operacionet. Unë u frikësova sepse marrja në pyetje ishte e vazhdueshme dhe ndonjëherë me forcë,” tha Oleksandr Lobada, një mbikëqyrës i sigurisë nga rrezatimi në stacion.
Në katin e fundit të ndërtesës kryesore të termocentralit janë dhomat kryesore nga ku kontrollohet vendi, të vendosura në të dy anët e një kalimi të gjatë e të ngushtë.
Disa nga dhomat ishin të mbyllura dhe kur rusët nuk i gjetën çelësat, ata hynë me forcë.
“Ne duhej të negocionim vazhdimisht me ta dhe të përpiqeshim shumë që të mos i ofendojmë, në mënyrë që ata të lejojnë personelin tonë të menaxhojë objektin,” tha inxhinieri Valeriy Semonov.
Kur rryma e stacionit u ndërpre për tre ditë, Valeriy tha se ai u përpoq të gjente karburant për të mbajtur gjeneratorin në punë, madje duke vjedhur disa nga rusët.
“Nëse do të kishim humbur pushtetin, mund të kishte qenë katastrofike,” shpjegoi Oleksandr. “Materiali radioaktiv mund të ishte lëshuar. Përmasat e tij, mund ta imagjinoni mirë. Unë nuk u frikësova për jetën time. Kisha frikë se çfarë do të ndodhte nëse nuk do të isha atje duke monitoruar centralin. Kisha frikë se do të ishte një tragjedi për njerëzimin”.
Zona pas uzinës së quajtur “Pylli i Kuq” është një nga vendet më radioaktive në tokë.
Pamjet me dron të publikuara nga ushtria ukrainase tregojnë se ushtarët rusë gërmuan në afërsi të vendeve radioaktive dhe madje qëndruan atje.
Është dëshmi se sa pak dinin ushtarët për sigurinë bërthamore.
Energoatom, agjencia shtetërore e energjisë bërthamore e Ukrainës, ka thënë se ushtarët rusë ishin të ekspozuar ndaj “dozave të konsiderueshme” të rrezatimit.
Pasditen e 24 shkurtit, forcat ruse rrethuan Çernobilin me tanke dhe automjete të blinduara, duke hyrë në Ukrainë nga kufiri me Bjellorusinë, vetëm rreth 16 km larg.
Rreth 170 roje kombëtare ukrainase që siguruan fabrikën u dërguan në bodrum dhe u mbajtën rob atje. Më pas ushtarët rusë kontrolluan ambientet për armë dhe eksplozivë./Insajderi.com
