Ndryshimet klimatike mund të jenë të shpejta dhe të pa parashikueshme.
Në një konferencë të mbajtur për shkak të ndryshimeve klimatike nga aktivitsët për klimë, dy prej gazetarëve kërkuam se a ishin qëllimet e tyre realiste për ta mbrojtur atë.
Synimet mund të jenë “të buta” politikisht reale mirëpo logjikisht të pa realizueshme.
Shifrat publike flasin dhe veprojnë sikur ndryshimet mjedisore të jenë lineare dhe graduale. Por sistemet e Tokës janë shumë komplekse, dhe sistemet komplekse nuk i përgjigjen presionit në mënyra lineare. Kur këto sisteme bashkëveprojnë (për shkak se atmosfera, oqeanet, sipërfaqja e tokës dhe format e jetës nuk janë të ulëta në kutitë që e bëjnë studimin më të përshtatshëm), reagimet e tyre ndaj ndryshimeve bëhen shumë të paparashikueshme.
Ne mund të shohim ndryshimet e shtetit kaq të papritur dhe të thellë sa që asnjë vazhdimësi nuk mund të supozohet në mënyrë të sigurt. Vetëm një nga sistemet e mbështetjes së jetës në të cilën varemi – tokat,reshjet, akulli, modeli i erës dhe rrymave, bollëku biologjik dhe diversiteti – duhet të dështojnë për çdo gjë që të rrëshqasë. Për shembull, kur akulli i detit Arktik shkrihet përtej një pike të caktuar merr diqka mbi vete.
Unë nuk besoj se një kolaps i tillë është ende i pashmangshëm, ose se një përgjigje proporcionale është teknikisht ose ekonomikisht e pamundur. Kur SHBA u bashkua me Luftën e Dytë Botërore në vitin 1941, ai zëvendësoi një ekonomi civile me një ekonomi ushtarake brenda disa muajsh, shkruan “The Guardian”.
Problemi është politik. Një analizë magjepsëse nga profesori i shkencave sociale Kevin MacKay thotë se oligarkia ka qenë një shkak kryesor shembjes së qytetërimeve sesa kompleksiteti social ose kërkesa për energji. Kontrolli nga oligarkët, argumenton ai, pengon vendimmarrjen racionale, sepse interesat afatshkurtra të elitës janë rrënjësisht të ndryshme nga interesat afatgjata të shoqërisë. Kjo shpjegon pse qytetërimet e kaluara kanë rënë “pavarësisht zotërimit të njohurive kulturore dhe teknologjike të nevojshme për të zgjidhur krizat e tyre”. Elitat ekonomike, të cilat përfitojnë nga mosfunksionimi social, bllokojnë zgjidhjet e nevojshme.
Kontrolli oligarkik i pasurisë, politikës, medias dhe diskursit publik shpjegon dështimin gjithëpërfshirës institucional që po na shtyn në drejtim të katastrofës. Mendoni për Donald Trump dhe kabinetin e tij të multi-milionerëve ; ndikimi i vëllezërve Koch në financimin e organizatave të djathta; perandoria Murdoch dhe kontributi i saj masiv për mohimin e shkencave klimatike ; ose kompanitë e naftës dhe ato motorike, lobimi i të cilave pengon një zhvendosje më të shpejtë të teknologjive të reja.
Për shkak se ne nuk mund ta shpëtojmë veten pa kontestuar kontrollin oligarkik, lufta për demokraci dhe drejtësi dhe lufta kundër shkatërrimit të mjedisit janë të njëjta . Mos lejoni që ata që kanë shkaktuar këtë krizë të përcaktojnë kufijtë e veprimit politik. Mos lejoni ata të cilëve mendimet magjike na futën në këtë rrëmujë për të na treguar se çfarë mund dhe nuk mund të bëhet.
