Mbi 170 figura nga bota e kulturës nga i gjithë Bashkimi Evropian dhe Britania e Madhe i kanë bërë thirrje BE-së që të garantojë anëtarësimin e Skocisë në bllok nëse voton për t’u bërë një vend i pavarur, në një letër të hapur të publikuar sot në gazetën “Guardian”, transmeton Insajderi.
Letra gjithashtu u publikua edhe në media të tjera evropiane dhe është në dispozicion në internet e përkthyer në 19 gjuhë evropiane.
“Ne duam që populli i Skocisë të dijë se evropianët në çdo kohë do t’i mirëpresin ata përsëri në BE nëse kjo është dëshira e tyre demokratike”, shkruajnë ata.
Në vitin 2016, 62 për qind e skocezëve votuan për të qëndruar në BE dhe asnjë qark i vetëm skocez nuk votoi për largim. Ndërsa Britania e Madhe si tërësi vendosi të largohej, Skocia u largua gjithashtu në 2020.
Partia Kombëtare Skoceze është një parti e qendrës së majtë që po bën presion për referendumin e dytë të pavarësisë. Ata pritet gjerësisht të fitojnë zgjedhjet parlamentare skoceze këtë vit dhe Parlamenti skocez pritet të ketë një shumicë pro pavarësisë. Qeveria kombëtare e Mbretërisë së Bashkuar ka përjashtuar vazhdimisht votimin e dytë të pavarësisë.
Nënshkruesit e letrës i shkruan BE-së: “Ju bëjmë thirrje të siguroni që BE-ja sinjalizon qartë një rrugë që Skocia të bëhet anëtare përpara çdo referendumi për pavarësi”.
“Procesi i zakonshëm është që BE-ja t’i përgjigjet një kërkese anëtarësimi vetëm kur vjen nga një vend i pavarur”, shtuan ata.
“Skocia meriton një proces ndryshe. Ndërsa ligjërisht është pjesë e Mbretërisë së Bashkuar, qeveria skoceze nuk mund të negociojë me BE-në. Por, BE-ja mund të deklarojë se për shkak se Skocia ka qenë prej kohësh pjesë e BE-së, nëse ajo bëhet e pavarur ligjërisht dhe demokratikisht, nuk ka nevojë të aplikojë si kandidate “e re” për pranim. Në vend të kësaj, BE-ja dhe vendet e saj anëtare duhet të bëjnë një ofertë të njëanshme dhe të hapur të anëtarësimit, një propozim të jashtëzakonshëm që do të përputhet me rrethanat e jashtëzakonshme të Skocisë”.
Ata theksuan fleksibilitetin e mëparshëm të BE-së në lidhje me Irlandën e Veriut, pasi kishin rënë dakord se do të bëhej menjëherë pjesë e BE-së nëse voton për t’u bashkuar me Republikën e Irlandës.
“BE-ja duhet të ofrojë sa më shumë kontinuitet të jetë e mundur edhe për Skocinë”, thanë ata.
“Kjo kërkon mendim kreativ, praktik. Askush nuk i di kostot afatshkurtra dhe afatgjata të Brexit-it për Skocinë, as ato që lidhen me shkëputjen nga Britania e Madhe. Në dritën e kësaj, duhet të ofrohen kushte bujare për të mbështetur buxhetin e Skocisë në muajt sfidues të tranzicionit përpara se të ribashkohen me BE-në”, thuhet në letër.
“Këto janë çështje të rëndësishme sepse ato do të bëjnë të mundur që çdo referendum të jetë zgjedhje e qartë, praktike dhe demokratike për Skocinë midis dy sindikatave, BE ose Mbretëria e Bashkuar”, shkruan ata.
Ian McEwan, romancieri dhe skenaristi anglez, u citua nga “Guardian” të ketë thënë: “Nëse vendos për pavarësinë, ajo do të lulëzojë brenda BE-së siç bëjnë kombet e tjera të vogla. Figurat kryesore në Bruksel kanë premtuar se ‘dera do të mbetet e hapur’. Tani është koha që ata të vendosin shenjën e mirëseardhjes”.
Nënshkruesit e tjerë të famshëm nga Anglia përfshijnë muzikantin Brian Eno, autorët Neil Gaiman dhe Philip Pullman, nga Irlanda shkrimtarin Fintan O’Toole, nga Skocia aktori Brian Cox dhe nga Sllovenia filozofi Slavoj Zizek. /Insajderi.com
