Në mes të selisë së CIA-s, ndodhet një skulpturë që përmban një kod sekret që ka hutuar kriptologët për dekada, shkruan CNN, transmeton Insajderi.
Në fund të viteve 1980, artistit Jim Sanborn iu dha detyrë të krijojë një skulpturë që do të shfaqej në selinë e CIA në Langley, Virginia. Duke ditur disa nga zyrtarët kryesorë të inteligjencës në botë do ta shihnin këtë vepër, praktikisht çdo ditë, Sanborn bëri një vepër arti që është, me një fjalë, një pazëll.
Zbuluar më 3 nëntor 1990, vepra quhet Kryptos, dhe përmban një sfidë kriptografike. Me siguri, dikush do të zgjidhë kodin brenda vetëm disa javësh, mendoi Sanborn.
Por askush nuk e bëri. Dhe, sot, Kryptos mbetet një nga misteret më të famshme në botë ende e pazgjidhur.
“Unë nuk mendoja se do të vazhdonte këtë gjatë – tridhjetë vjet – pa u deshifruar”, thotë Sanborn.
Kryptos është vendosur në një oborr jashtë selisë së CIA-s. Një ekran me shufra bakri, i gjatë 12 metra i gjatë dhe 20 metra i gjerë, skulptura është e mbushur me shkronja. “Unë preva me sharrë me duart e mia, gati 2,000shkronja,” thotë Sanborn.
Teksti që mbulon skulpturën duket si broçkulla për syrin e pa trajnuar, por Kryptos përmban katër mesazhe të dalluara, të koduara që së bashku formojnë një enigmë, sipas Sanborn.
Sanborn nuk kishte përvojë në artin e shkrimit të kodit përpara se të krijonte Kryptos. Dhe ai nuk ishte veçanërisht i zoti në matematikë.
Artisti në fund të fundit kërkoi udhëzime nga Edward Scheidt, një ekspert në kriptologji dhe kriptim i cili kishte qenë kryetar i Qendrës Kriptografike të CIA-s para se të dilte në pension.
Një kriptologe është përpjekur të zgjidhë Kryptos për 20 vjet me radhë.
Sanborn është mësuar me disa nga njerëzit që punojnë për të zgjidhur Kryptos. Ai admiron përpjekjet e Elonka Dunin dhe thotë se ajo “me siguri di më shumë për Kryptos sesa unë di”. /Insajderi.com
